Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda yürütülen ALICE deneyi kapsamında, ışık hızına yakın hızlarla çarpıştırılan kurşun çekirdekleri, güçlü elektromanyetik alanların etkisiyle altın atomlarına dönüştü.
Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'nde (CERN) bulunan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC), bilim dünyasında tarihi bir olaya sahne oldu. Fizikçiler, yüksek enerjili parçacık çarpışmaları sayesinde kurşunun altına dönüştüğünü ilk kez doğrudan gözlemledi.
Interesting Engineering'in haberine göre, keşif, yüzyıllar boyunca simyacıların hayalini kurduğu "kurşunu altına çevirme" hedefinin bilimsel bir yansıması olarak kayıtlara geçti.
Deney, LHC'de yürütülen ALICE (A Large Ion Collider Experiment) iş birliği kapsamında gerçekleştirildi.
Araştırmacılar, ışık hızına yakın şekilde çarpıştırılan kurşun çekirdeklerinin yakın geçiş anlarını inceledi. Bu süreçte oluşan güçlü elektromanyetik alanlar, sanal fotonların kurşun çekirdekleriyle etkileşime girerek onlardan proton koparmasına neden oldu.
Üç protonunu kaybeden kurşun çekirdeği ise altın atomuna dönüştü.
ALICE sözcüsü Dr. Marco Van Leeuwen, "Dedektörlerimizin, binlerce parçacık üreten kafa kafaya çarpışmaları işleyebilmesi ve aynı zamanda çok az parçacık üreten nadir elektromanyetik 'nükleer dönüşüm' süreçlerini de algılayabilmesi gerçekten etkileyici" dedi.
ALICE Sıfır Derece Kalorimetreleri (ZDC) kullanılarak bu etkileşimlerin yan ürünleri titizlikle analiz edildi ve ortaya çıkan altın çekirdeklerinin özgün izleri tanımlandı. Analizler, LHC'nin ALICE çarpışma noktasında yapılan kurşun-kurşun çarpışmaları sırasında saniyede yaklaşık 89 bin altın çekirdeği ürettiğini gösterdi.
Ancak bu süreçte üretilen altın çok kısa ömürlü. Yüksek enerjili altın çekirdekleri yalnızca bir anlık süre için var oluyor; ardından LHC altyapısıyla çarpışarak parçalanıyorlar.
"ALICE'in analizi, LHC'nin 2. Çalışma Dönemi (2015–2018) boyunca dört büyük deneyde yaklaşık 86 milyar altın çekirdeği üretildiğini gösteriyor. Bu da kütle açısından yalnızca 29 pikograma (2,9 ×10⁻¹¹ g) denk geliyor" ifadeleriyle sonuç vurgulandı.