Dünya tarihine yön veren askeri uçaklar arasında Boeing B-29 Superfortress kadar etkili bir model bulmak neredeyse imkansız. Devasa bombardıman uçağı, 1945 yılının ağustos ayında Japonya üzerindeki amansız stratejik bombardımanlarıyla müttefiklerin zafere ulaşmasını sağlamakla kalmadı. Hiroşima ve Nagazaki şehirlerine atom bombası atarak savaş tarihinde korkunç bir dönemi de başlattı.
Atom bombalarının atılması, Japonya'nın koşulsuz teslim olmasına yol açarak tarihin en kanlı savaşını bitirdi. Aynı zamanda hemen ardından gelen Soğuk Savaş için Sovyetler Birliği'ne Amerika'nın yeni nükleer cephaneliğinin gücünü göstermesini sağladı.
B-29, devrim niteliğinde bir ağır bombardıman uçağıydı ve Amerikan askeri tarihindeki en pahalı projelerden biriydi. Basınçlı kabini sayesinde, kendisinden önceki bombardıman uçaklarından daha yükseğe ve daha uzağa uçabiliyordu. İlk B-29 prototipi 1942'de uçtu, ilk savaş görevi ise Kasım 1944'te gerçekleşti. Toplamda 3 bin 970 adet B-29, 1943 ile 1946 yılları arasında üretildi.
SlashGear'a göre B-29 Superfortress'in maliyeti Manhattan Projesi'nin toplam maliyetinden (2 milyar dolar) daha fazlaydı. Yani bir başka deyişle, nükleer bombayı inşa etme programı Hiroşima ve Nagazaki'ye bombaları atan uçaktan daha ucuza mal oldu.
Geliştirildiği dönemde bazı kesimler B-29 programını "3 milyar dolarlık kumar "olarak adlandırmıştı. Günümüzde bu rakam, bir ülkenin savunma harcamaları için çok fazla görünmeyebilir. Ancak 1940'larda oldukça çok büyük bir meblağdı. Enflasyona göre değerlendirildiğinde 1940 yılında 3,7 milyar dolar olan nihai maliyet, 2025 yılında 84,5 milyar dolar gibi bir tutara tekabül ediyor.
Tutarın yaklaşık 9 milyon doları, bombardıman uçağı montaj hattından çıkmadan önceki geliştirme maliyetlerini kapsıyor. 1941 yılında test için teslim edilen ilk 14 adet B-29'un maliyeti, ABD ordusuna her biri 1,4 milyon dolara (2025'te 32 milyon dolar olurdu) mal oldu.
Tabii ki de bombardıman uçaklarına sahip olmak tek başına yeterli değil. İşin bir de bakım, onarım ve personel boyutu var. Her B-29'un çalıştırılması ve bakımı için toplam 46 kişi gerekiyordu ve uçak, 4 bin uçuş saatine ulaştığında 99.000 dolarlık maliyetle genel bakım, depo bakımı ve modifikasyonlar gerekiyordu.
"İkinci Dünya Savaşı'nın en korkunç uçaklarından biri" olarak bilinen B-29, dünya tarihinin gelmiş geçmiş en pahalı uçak projeleri arasında yerini alıyor. Peki bu uçağın günümüzdeki akıbeti nedir?
B-29'un üretimi 1946 yılında, savaşın hemen ardından sona erdi ve uçak 1960'ta hizmetten çekildi. Büyük çoğunluğu ise savaş sonrası yıllarda hurdaya ayrıldı. Bugün itibarıyla dünya genelinde halka açık sergilenen sadece 20 adet B-29 bulunuyor, bunların çoğu ise uçuş yapamıyor.
Tarihe geçen Enola Gay, Smithsonian Havacılık ve Uzay Müzesi'nde sergilenirken, Bockscar ise Ulusal ABD Hava Kuvvetleri Müzesi'nde yer alıyor. Ancak havacılık tutkunları ve 2. Dünya Savaşı tarih meraklıları için Doc ve FIFI adında iki efsane var. Bunlar, gezegende hâlâ uçabilen tek B-29 Superfortress'ler.
Teksas merkezli Commemorative Air Force'ye (CAF) ait olan FIFI, 1971'de satın alındı ve 1974'te ülke çapında turlara başladı. 30 yılı aşkın süren tur ve hava gösterisi performanslarının ardından, 2006'da büyük bir motor revizyonundan geçti ve 2010'da yeniden gökyüzüne döndü.
Diğer uçan B-29 olan Doc ise 1998'e kadar Kaliforniya çölünde bekletildi, ardından ilk üretildiği yer olan Kansas eyaletine bağlı Wichita şehrine geri getirilerek kapsamlı bir restorasyon sürecine alındı. 2016'da ilk uçuşunu gerçekleştiren Doc, belirli zamanlarda hava gösterilerinde ve ABD'nin dört bir yanındaki havalimanlarında boy gösteriyor.
2017 yılında ise havacılık tarihinde unutulmaz bir an yaşandı. Doc, Wisconsin'deki EAA AirVenture etkinliğinde FIFI'ye katıldı. Dünyanın uçabilen son iki B-29'u, 50 yılı aşkın bir aradan sonra ilk kez birlikte formasyon uçuşu yapmış oldu.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
10:41
YORUM YAZ