Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
NASA’nın “sessiz süpersonik uçak” projesi X-59 nihayet havalandı. Dün gerçekleştirilen ilk test uçuşunda uçak, California’daki Palmdale Hava Üssü’nden kalkarak yaklaşık 240 mil/saat (386 km/s) hızla alçak irtifada kısa bir tur attı.
Bu ilk deneme, uçağın sistemlerinin ve yer testlerinde doğrulanan bileşenlerinin uçuş koşullarında da sorunsuz çalışıp çalışmadığını görmek için yapıldı. NASA yetkilileri, uçuşun planlandığı şekilde tamamlandığını doğruladı.

Süpersonik uçakların en büyük handikapı olan “sonik patlama” sorunu, X-59’un tasarımıyla büyük ölçüde ortadan kalkıyor. Yaklaşık 30 metre uzunluğundaki gövde ve son derece ince burun yapısı, bu devrimsel sessizliğin anahtarı.
Burnun gövdenin üçte birini kaplaması, hava akımlarını yönlendirerek şok dalgalarının birikmesini önlüyor. Uçağın arka kısmına yerleştirilen F414-GE-100 motoru ise yaklaşık 10 ton (98 kN) itme gücü üretiyor ve gövdenin üst kısmına konumlandırıldığı için sesin yere yansımasını engelliyor.
X-59 tam kapasite testlerde Mach 1.4 yani ses hızının yüzde 40 üzerinde uçabilecek. Uçuşlar genellikle 55 bin feet (yaklaşık 16.700 metre) irtifada yapılacak.

Proje, NASA ve Lockheed Martin iş birliğiyle 2016’da başladı ancak teknik aksaklıklar nedeniyle birkaç kez ertelendi. İlk uçuş tarihi 2020 olarak planlanmıştı, ardından 2023 ve 2024’e ertelendi.
Motor testleri, elektromanyetik analizler ve taksi denemeleri derken sonunda 2025’te uçuş için yeşil ışık yakıldı. Başarılı ilk uçuşun ardından X-59’un, testlerin ikinci aşaması için Edwards Hava Üssü’ne taşınacağı açıklandı. Burada farklı hız ve irtifalarda ses ölçümleri yapılacak.

NASA, ilerleyen dönemde X-59'u ABD’deki çeşitli yerleşim bölgeleri üzerinde uçurarak halktan gürültü algısına dair geri bildirim toplayacak. Bu veriler, gelecekte kara üzerindeki süpersonik uçuş yasağının yeniden değerlendirilmesinde kritik rol oynayabilir.