Ülkemizde bazı toplumsal olayların olduğu zamanlarda, dezenformasyonla mücadele etmek adına yapılan internet kısıtlaması, VPN kullanımını arttırıyor. Özellikle gençlerin yaygın kullandığı sistem, güvenlik risklerini de beraberinde getirebilir.
Konuyla ilgili Tgrthaber.com Editörü Ceyda Altun’a konuşan Adli Bilişim Uzmanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık, VPN ile ilgili tüm merak edilenleri detaylıca anlattı.
İşte röportajın detayları:
VPN hangi amaçla kullanılır?
VPN, yani Sanal Özel Ağ, internet bağlantısını şifreleyip farklı bir sunucu üzerinden yönlendiren bir teknolojidir. Bu sayede IP adresimiz gizlenir ve farklı bir ülkeden bağlanıyormuş gibi görünerek erişim engellerini aşabiliriz. Özellikle halka açık Wi-Fi ağlarında, bilgilerimizin üçüncü şahıslar tarafından ele geçirilmesini zorlaştırarak temel bir güvenlik sağlar. VPN, çevrim içi gizliliği artırmak ve bazı platformlara erişimi mümkün kılmak için kullanılabilir. Ancak VPN’in tek başına tam bir güvenlik sağlamadığını bilmek gerekir; yanlış veya güvenilir olmayan servisler hem veri güvenliğini hem de internet deneyimini riske atabilir. Bu yüzden VPN’i sadece ihtiyaç duyduğumuzda ve güvenilir servislerle kullanmak daha sağlıklıdır.
VPN doğru şekilde kullanıldığında güvenliği artırsa da yanlış veya güvensiz uygulamalar verilerimizi ciddi şekilde riske atabilir. Özellikle ücretsiz veya kaynağı belirsiz VPN’ler, tüm internet trafiğimizi kendi sunucularından geçirerek kişisel bilgilerimizi, şifrelerimizi ve hatta banka verilerimizi toplayabilir. Bazı kötü niyetli VPN’ler, kullanıcı verilerini üçüncü taraflarla paylaşabilir veya zararlı yazılımlar içerebilir. Bu nedenle VPN seçerken resmi uygulama mağazalarından edinilmiş, güvenilirliği kanıtlanmış ve şeffaf bir gizlilik politikasına sahip servisleri tercih etmek gerekir. Kısacası, VPN kullanımı verileri koruma amaçlı olsa da yanlış uygulamalar tam tersine verilerin ele geçirilmesine neden olabilir.
Ücretsiz VPN hizmeti veren servis sağlayıcılarının topladıkları veriler arasında şunlar bulunabilir:
Tarama Geçmişi: Ziyaret ettiğiniz web siteleri ve çevrimiçi etkinlikleriniz.
Kişisel Bilgiler: Ad, soyad, eposta adresi, telefon numarası gibi kimlik bilgileri.
Finansal Bilgiler: Kredi kartı bilgileri, bankacılık bilgileri.
Kullanıcı Adı ve Şifreler: Online hesaplarınıza erişim sağlayabilecek kimlik bilgileri, kullanıcı hesaplarınız ve şifreleriniz.
Türkiye’de sosyal medya erişimi zaman zaman kısıtlandığında VPN teknik bir çözüm sunar ve bu sayede platformlara erişim sağlanabilir. Ancak VPN her zaman sorunsuz çalışmayabilir; servisler zaman zaman engellenebilir veya hız sorunları yaşanabilir. Daha da önemlisi, güvenilir olmayan VPN’ler internet trafiğinizi takip edebilir, şifrelerinize ve kişisel bilgilerinize erişebilir. Hukuki olarak VPN kullanımı yasak olmasa da resmi kurumların teknolojiyi yakından takip ettiğini bilmek gerekir. Dolayısıyla VPN, doğru servisler üzerinden ve bilinçli bir şekilde kullanılmadığında hem güvenlik hem de erişim açısından sorunlar oluşturabilir.
“En iyi VPN” kişisel ihtiyaçlara göre değişir; kimisi hız arar, kimisi güvenlik, kimisi de fiyat avantajı ister. Bu yüzden belirli bir marka önermek doğru olmaz. Asıl önemli olan kriterler; güçlü şifreleme sunması, log (kayıt) tutmaması, bağımsız güvenlik denetimlerinden geçmiş olması ve şeffaf bir gizlilik politikasına sahip olmasıdır. Kullanıcıların bu kriterleri göz önünde bulundurarak, kendi kullanım alışkanlıklarına ve önceliklerine en uygun VPN’i seçmeleri gerekir. Yanlış veya güvenilir olmayan bir seçim, verilerimizin ele geçirilmesine ve güvenlik risklerinin artmasına neden olabilir.