Stanford Üniversitesi'nden bilim insanları, beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) teknolojilerini kullanarak, bir insanın "iç sesini" yani sadece düşündüğü kelimeleri başarıyla deşifre etti. Araştırmanın, bilhassa konuşma yetisini kaybeden felçli bireyler için yepyeni bir iletişim çağının kapısını araladığı ifade edildi.
Geçtiğimiz yıllarda BCI teknolojileri, felçli hastaların kas hareketlerini kontrol eden beyin bölgelerinden gelen sinyalleri çözerek protez ellerin hareket etmesini sağlamıştı. Hatta geçen yıl yayınlanan bir çalışma, BCI'ların ALS hastasının söylemeye çalıştığı kelimeleri çözebildiğini göstermişti.
Stanford'daki ekip, teknolojiyi bir adım öteye taşıyarak sadece konuşma teşebbüslerini değil, aynı zamanda "iç sesi" de çözüp çözemeyeceklerini merak etti ve bunun üzerine bir çalışma yaptı.
Çalışmanın Baş Yazarı Erin Kunz, "Ciddi konuşma ve motor bozuklukları olan insanlar için, iç konuşmayı çözebilen BCI'lar, çok daha kolay ve doğal bir şekilde iletişim kurmalarına yardımcı olabilir" dedi. Kunz, çalışmanın, sadece düşünerek konuşulduğunda beynin nasıl bir aktivite gösterdiğini anlamamıza yardımcı olan ilk araştırma olduğunu vurguladı.
Araştırmacılar, beyin sapı felci veya ALS nedeniyle ağır felçli dört katılımcının motor korteksine yerleştirilen mikroelektrotlar aracılığıyla sinirsel aktiviteyi kaydetti. Katılımcılardan daha sonra belirli kelimeleri sesli olarak söylemeye çalışmaları ya da düşünmeleri istendi.
İlginç bir şekilde, hem konuşma teşebbüslerinin hem de düşüncelerin, konuşmadan sorumlu olan motor kortekste benzer sinirsel aktivite kalıplarını tetiklediği gözlemlendi. İç konuşmanın aktivasyon şiddeti daha zayıf olsa da, her iki iletişim formu da beynin benzer bölgelerini aktive ediyordu.
Ekip, sonuçları kullanarak düşünülen kelimeleri yorumlamak için bir yapay zeka modeli eğitti. BCI, 125 bin kelimelik bir kelime dağarcığından hayal edilen cümleleri yüzde 74'e varan doğruluk oranıyla deşifre edebildi.
Araştırmacılar ayrıca, gizlilik endişelerini gidermek için, katılımcının seçtiği bir anahtar kelimeyle kilidi açmadıkça BCI'ın iç konuşmayı tespit etmesini engelleyecek parola kontrollü bir mekanizma da geliştirdi. Bu versiyonda, sistemin iç konuşma çözümlemesine başlaması için kullanıcıların "chitty chitty bang bang" ifadesini düşünmeleri gerekiyordu. Teknoloji, parolayı da yüzde 98.75 doğrulukla tespit etti.
Araştırma ekibi, mevcut BCI sistemlerinin serbest biçimli iç konuşmayı önemli hatalar olmadan çözemediğini belirtiyor. Ancak daha gelişmiş cihazlar, sensörler ve daha iyi algoritmalar sayesinde, bunun da gelecekte mümkün olacağına inanıyorlar.
Çalışmanın sonuçları Cell dergisinde yayımlandı.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:37
YORUM YAZ