Emtia piyasaları geçen hafta adeta diken üstündeydi. ABD'den gelen enflasyon verileri, Trump’ın sürpriz tarife açıklamaları ve jeopolitik gelişmeler, fiyatları hareketlendirdi. Haziran ayında ABD’de tüketici fiyatları beklentilerin üzerine çıkarak yıllık bazda yüzde 2,7’ye ulaştı. Bu, Şubat’tan bu yana görülen en yüksek enflasyon seviyesi oldu. Üretici fiyatlarında ise yıllık artış yüzde 2,3 ile beklentilerin altında kaldı. Perakende satışlar da sürpriz yaptı, yüzde 0,6’lık artışla ekonomide toparlanma sinyali verdi.
Ancak piyasaları asıl karıştıran, Trump’ın ithalata yönelik yeni tarifeleriydi. Avrupa Birliği ve Meksika’ya yüzde 30 gümrük vergisi kararı, yatırımcıları güvenli limanlara yöneltti. Trump’ın ayrıca Rusya’ya 50 gün içinde Ukrayna’daki savaşı bitirmemesi halinde yüzde 100 ek tarife uygulayacağını söylemesi, emtia tarafında yeni fiyatlamalara yol açtı.
Altın, gümüş, platin ve paladyum... Hepsi haftayı çalkantılı ama dikkat çekici yükselişlerle kapattı. Gümüş, 2011’den bu yana ilk kez 39 dolar sınırına dayandı. Zirveyi gördükten sonra biraz gerilese de piyasada arz açığı ve güneş enerjisi sektöründen gelen güçlü talep, fiyatları desteklemeye devam ediyor.
Platin, 1.485 dolarla 11 yılın en yüksek seviyesini gördü. Ancak analistler, Çin’deki talebin yavaşlamasının fiyatları sınırlayabileceğini söylüyor.
Paladyum ise savaş endişeleriyle Haziran 2023’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Rusya’nın arzda büyük paya sahip olması, bu yükselişte başrolü oynadı.
Haftalık getirilerde platinin onsu yüzde 1,6, paladyum yüzde 2,1 değer kazanırken; altın yüzde 0,2, gümüş ise yüzde 0,6 değer kaybetti.
Çin ekonomisinin yılın ikinci çeyreğinde yüzde 5,2 büyümesi, baz metallerdeki endişeleri bir nebze azalttı. ABD'deki güçlü tüketici verileri de buna eklenince, fiyatlamalarda yön arayışı öne çıktı. Trump’ın bakıra getirdiği yüzde 50’lik vergi tehdidi sonrası bazı yüklerin yönü Çin yerine ABD oldu. Bu da fiyatları kısmen frenledi.
Endonezya’nın nikel ihracatını tarifelerden muaf tutmak için ABD ile pazarlık yapması ise piyasada büyük yankı bulmadı. Sonuç olarak, tezgah üstü piyasalarda çinko yüzde 2,8, kurşun yüzde 1, nikel yüzde 0,2 yükselirken; bakır yüzde 0,2, alüminyum ise yüzde 0,1 değer kaybetti.
Petrol tarafında haftaya yön veren başlıca etken yine jeopolitik gelişmeler oldu. Trump’ın Rusya açıklamaları, Irak ve Suriye’deki saldırılar ve yaz aylarının getirdiği güçlü talep fiyatları yukarı itti.
Ancak doların güçlenmesi Brent petrolü baskıladı. Haftayı yüzde 2 düşüşle tamamladı. Doğal gaz cephesinde ise sıcak hava dalgası fiyatlara doping etkisi yaptı. ABD genelinde klimalara yönelik artan talep, doğal gaz tüketimini yükseltti. New York’ta vadeli doğal gaz fiyatları yüzde 6,8 arttı.
Tarım tarafında ise tablo daha karmaşıktı. Avrupa ve Meksika’dan gelen ürünlere Trump’ın getirdiği tarifeler, piyasada gerginlik yarattı. Öte yandan Rusya ve Ukrayna’daki kuraklık ve hasat gecikmeleri de arz endişelerini tırmandırdı. Soya fasulyesi ve mısır, hem Çin’in ithalatıyla hem de Güney Amerika’daki hava koşullarıyla yükseldi. Pirinçte ise yüzde 3,3’lük sert düşüş yaşandı. Kahvede gözler Brezilya’ya çevrildi. ABD'nin yüksek vergi planı ithalatçıyı hızlandırdı, kahve fiyatları yüzde 6,3 arttı. ICE verilerine göre, kahve, şeker ve pamuk yükselirken; kakao haftayı yüzde 5,8’lik düşüşle tamamladı.