Çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün %60 ve üzerini kaybedenler malûl sayılıyor ve devlet tarafından destek ödemesiyle emekli ediliyor. ancak malûl aylığı alma konusunda bazı kurallara uymak gerekiyor. Peki kimler nasıl malûl aylığı alabilir? Sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlar sonucu 4/a (SSK) ve 4/b (BAĞ-KUR) kapsamındaki kişiler için çalışma gücünün veya iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybedenler malûl sayılıyor. 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki kişilerden ise çalışma gücünün en az yüzde 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği tespit edilenler malul kabul ediliyor.
Sigortalı çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün yüzde 60’ını veya vazifesini yapamayacak derecede meslekte kazanma gücünü kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilenler, bu hastalık veya engelliliği sebebiyle malul aylığından yararlanamaz. Sigortalı çalışmaya başlamadan önce malûl olan kişiler çalışma gücündeki kayıp oranına göre gerekli sigortalılık süresi ve prim gününü tamamlamak şartıyla yaşa bakılmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar.
Malûl aylığı bağlanabilmesi için kişinin en az on yıldan beri sigortalı olması ve 1800 gün prim gününü tamamlaması şartı aranıyor. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malûl olanlarda ise sigortalılık süresine bakılmaksızın 1800 prim günü bulunması yeterlidir.
BAĞ-KUR kapsamındaki kişilerin prim borcu malûl aylığında da karşılarına çıkıyor. Malûl aylığı bağlanabilmesi için kişinin kendi sigortalılığı nedeniyle Sosyal Güvenlik Kurumu’na prim veya prime ilişkin hiçbir borcunun bulunmaması şartı aranıyor.
Malûllük aylığı prim gün sayısı 9000 günden az olan 4/b ve 4/c’liler için 9000 gün üzerinden, prim gün sayısı 7200 günden az olan 4/a’lılara ise 7200 gün üzerinden ödenir. Örneğin 1800 prim günü bulunan bir esnaf malûl hale gelirse 9000 gün primi varmış gibi aylık bağlanır.
Başka birinin sürekli bakımına muhtaç olanların aylık bağlama oranlarına 10 puan ilave edilir. Prim günü 9000’den fazla olan 4/b ve 4/c’liler ile 7200’den fazla olan 4/a’lı kişilerin malûl aylıkları, kendi çalışmaları üzerinden bağlanır.
Kanser başta olmak üzere çalışma gücünde en az yüzde 60 oranında kayba yol açan hastalıklara yakalanan kişilere de malûl aylığı bağlanır. İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri dışındaki tüm kötü huylu tümör tedavisi görenlere, sağlık kurulu rapor tarihinden itibaren 18 ay süreyle malûl aylığı bağlanır. Diğer bazı hastalıklarda ise malûl aylığı süresi 12 ay veya 24 aydan başlar.
Kemik iliği naklinde 12 ay, kan kanseri ve verem hastalıklarında 24 ay malûl aylığı bağlanır. Kemik iliği dışındaki diğer tüm organ nakilleri ile diyalize girmeyen kronik böbrek yetmezliği olanlara da malûl aylığı verilir.
Bu süreler dolmasına rağmen tedavi devam ederse, rapora dayanarak malûl aylığı ödemesi de uzatılır. Kanser ve organ naklinin yanı sıra çalışmaya olanak vermeyen genetik hastalıklar, MS, parkinson, alzheimer, demans, sara ve bazı psikiyatrik hastalıklar, kalp yetmezliği, sindirim sistemi kanamaları, astım, KOAH, uyku bozuklukları için de malûl aylığı bağlanabilir.
Söz konusu hastalıklara ilişkin teşhis konulması malûl aylığı bağlanması için tek başına yeterli değildir. Hastalığından dolayı malûl aylığı bağlanmış kişilerin kontrol muayenelerini süresinde yaptırmayı ihmal etmemeleri gerekir.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
11:02
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ