Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
Geçtiğimiz yaz aylarında bilim insanları, nedenini hâlâ açıklamakta zorlandıkları güçlü bir gama ışını patlaması (GRB) tespit etti. Normalde, Güneş'in tüm ömrü boyunca yayacağı enerjiye denk bir gücü anlık olarak salan kozmik patlamalar, dev yıldızların süpernova içinde ölmesi sonucu ortaya çıkar.
Ancak GRB 250702B adı verilen olay, şimdiye kadar bu korkunç patlamalar hakkında bildiğimiz her şeyi yerle bir ediyor. Öncelikle normalden çok daha uzun, tam yedi saat sürdü. Dahası patlamanın birkaç kez tekrarlandığı görüldü, ki böylesi bir durumun mümkün olmaması gerektiği belirtiliyor.
Gama ışını patlaması, bir yıldızın tamamen yok olmasından kaynaklandığına göre, aynı kaynağın nasıl çoklu patlamalar yayabileceği en büyük gizem konusu oldu.
Tespitten bu yana birçok teori ortaya atıldı. Ancak yakın zamanda Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergisine sunulması planlanan bir çalışmada yayımlanan yeni görüş, içinde belki de en garip olanı.
Araştırmacılar, iyi bilinen bir kara deliğin yıldızı parçalaması senaryosunun aksine, bir yıldızın kara deliği yutmuş olabileceğini iddia ediyor.
Devasa istilacı, yutulduktan sonra yıldızın çekirdeğini içeriden parçalamaya başlıyor ve ev sahibini içten dışa tüketiyor. Oluşan yıkım, inanılmaz enerjik bir parçacık akışı olan bir jet meydana getiriyor.
İngiltere'deki John Moores Üniversitesi'nden astrofizikçi Daniel Perley, Science dergisine verdiği demeçte, "Bu, GRB benzeri bir fenomendir, ancak daha uzun bir zaman ölçeğine izin verir" ifadesini kullandı.
NASA'nın Fermi Gama Işını Uzay Teleskobu tarafından 2 Temmuz'da tespit edilen GRB, üç belirgin patlama şeklinde görüldü. Sonraki gözlemler, kaynağın galaksimizin çok dışından, milyarlarca ışık yılı uzaktan geldiğini kanıtladı ve yakınlık nedeniyle bu kadar güçlü görünme olasılığını eledi.
Araştırmacıların değerlendirdiği diğer açıklamalar arasında, bir yıldızın kendi ağırlığı altında çökmesi veya orta kütleli bir kara deliğin neden olduğu bir gelgit bozulma olayı bulunuyor. Ancak gizem astronomları meşgul etmeye devam ediyor.