Çinli bilim insanları, ülkenin enerji ihtiyacını 60 bin yıl boyunca karşılayabilecek devasa bir toryum rezervi keşfettiklerini duyurdu. İç Moğolistan'daki Bayan Obo madencilik kompleksinde bulunan 1 milyon tonluk toryumun, erimiş tuz reaktörlerinde kullanılarak neredeyse sınırsız bir enerji kaynağına dönüşebileceği belirtiliyor. Dünyanın peşine düştüğü ve Türkiye'de bolca bulunan toryum, fosil yakıtlara olan bağımlılığı sona erdirebilir ve küresel enerji dengelerini kökten değiştirebilir.
Çinli jeologlar, ülkeye 60 bin yıl boyunca yetecek bir enerji kaynağı keşfettiklerini duyurdu. Araştırmacılara göre, Çin'in kuzeyindeki özerk bölge olan İç Moğolistan'daki Bayan Obo madencilik kompleksi, hanelerin enerji ihtiyacını "neredeyse sonsuza kadar" karşılayabilecek miktarda toryum içeriyor.
Hafif radyoaktif bir element olan toryum, büyük miktarlarda enerji üretebilen erimiş tuz reaktörü adı verilen bir nükleer güç istasyonu oluşturmak için kullanılıyor. Gizliliği kaldırılmış ulusal bir araştırmaya göre, maden kompleksi tam anlamıyla işletilirse 1 milyon ton toryum çıkarılabilir.
Çalışmada, ülkenin madencilik atıklarında bulunan toryum kaynaklarının 'tamamen dokunulmamış olduğu' belirtiliyor. Eğer doğru şekilde çıkarılırsa, rezervlerin dünya çapındaki fosil yakıtlara olan bağımlılığı sona erdirebilecek büyüklükte olduğu öne sürülüyor.
Araştırmacılar ayrıca İç Moğolistan'daki bir demir cevheri sahasından çıkan beş yıllık maden atığının, Amerika'nın enerji ihtiyacını 1000 yıl boyunca karşılamaya yetecek kadar toryum içerdiğini iddia ediyor.
Çalışma, ülkede toryum açısından zengin 233 bölge tespit etti ve eğer doğruysa, Çin'deki toryum rezervlerinin önceki tahminlerden çok daha fazla olduğunu gösteriyor. Geleneksel nükleer reaktörlerde kullanılan uranyum-232'ye kıyasla 500 kat daha bol olduğu düşünülen toryum, nükleer enerji ihtiyacını karşılamaya yönelik potansiyel bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Nükleer reaktörler, radyoaktif elementleri fisyon adı verilen bir süreçten geçirerek enerji üretir. Süreç boyunca elementler daha küçük ve kararlı elementlere ayrılarak, buhar türbinlerini çalıştırmak için kullanılabilen ısıyı açığa çıkarır.
Toryum ise tek başına bölünebilir bir madde olmadığından fisyon için kullanılamaz. Ancak fisyon reaksiyonu için bir temel oluşturabilir. Bunun nedeni, toryumun verimli (fertile) olması, yani nötron bombardımanına maruz kaldığında uranyum-233'e (U-233) dönüşmesi.
Bir erimiş tuz reaktöründe, toryum lityum florür adı verilen bir kimyasal ile karıştırılır ve yaklaşık 1400°C'ye kadar ısıtılır. Ortaya çıkan karışım, "nötron bombardımanı" işlemine maruz kaldığında bir kısmı uranyum-232'ye dönüşerek fisyon reaksiyonuna girer.
Uranyum bozundukça daha fazla nötron açığa çıkar ve bu nötronlar daha fazla toryumu yakıta dönüştürür. Teorik olarak, söz konusu reaktör tasarımı son derece bol bulunan bir elementi neredeyse sınırsız bir enerji kaynağına dönüştürebilir.
T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın internet sitesinden alınan bilgiye göre, dünyada 6,36 milyon ton toryum kaynağı bulunurken toryum üretimi ise ağırlıklı olarak monazit kumlarından yapılıyor.
Geçmiş yıllarda Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, yaptığı çalışmalar sonucunda Eskişehir-Sivrihisar'da 380 bin 141 ton yüzde 0,02 tenörlü toryum rezervine ilave olarak, 2020 senesinde Malatya-Kuluncak sahasında 3,8 milyon ton 2,032 ppm tenörlü toryum kaynağı keşfetti. Dünya toryum kaynaklarının ise yüzde 6'sı Türkiye'de yer alıyor.