Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
Bilim insanları, insan cilt hücrelerini laboratuvar ortamında yumurtaya dönüştürdüklerini ve bu yumurtaları sperm ile döllediklerini duyurdu. Alanında bir ilk olan gelişme, ileride kısırlık sorunu yaşayan bireylerin kendi çocuklarına sahip olmalarını sağlayacak bir umut ışığı olarak görülüyor.
France24 sitesinin haberine göre araştırmacılar, in vitro gametogenez (IVG) adı verilen teknolojinin ebeveynler için erişilebilir hale gelmesine hâlâ yıllar olduğunu belirtiyor. Ancak dünya genelinde altı kişiden birini etkilediği bilinen kısırlık sorununu da çözeceği üzerinde duruluyor.
Çalışmanın ortak yazarlarından, Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi araştırmacısı Paula Amato, IVG başarılı olursa, ileri yaştaki kadınların veya başka nedenlerle yumurtaları olmayan kadınların genetik olarak üremesine olanak tanıyacağını dile getirdi.
Geçtiğimiz temmuz ayında Japon araştırmacılar, benzer bir çalışmayı fareler üzerinde denemiş başarılı olmuşlardı. Nature Communications dergisinde yayımlanan yeni çalışma ise fare yerine insan DNA'sı kullanılmasıyla önemli bir atılım olarak öne çıkıyor.
Uzmanlar, yumurta hücrelerini oluşturmak için önce normal deri hücrelerinden çekirdeği çıkardılar ve çekirdeği çıkarılmış bir donör yumurtasına aktardılar.
"Somatik hücre transferi" adı verilen işlem, 1996 yılında Dolly adlı koyunun klonlanmasında da kullanılan yöntemdi. Ancak ortada aşılması gereken bir sorun vardı: cilt hücreleri 46 kromozoma sahipken yumurtalarda 23 kromozom mevcut. Bilim insanları, hücrelerin normal bölünme şeklini taklit eden ve "mitomeiyoz" adını verdikleri bir süreçle fazla kromozomları kaldırmayı başardı.
Ekip "oosit" adı verilen 82 adet gelişmekte olan yumurta oluşturdu ve bunları tüp bebek (IVF) yöntemi ile spermle döllediler. Altı günün sonunda embriyoların yüzde 9'dan daha azının, standart bir IVF prosedürü için rahme transfer edilebilecek aşamaya geldiği bildirildi. Ancak embriyolarda çeşitli anormallikler gözlemlendikten sonra deneyin sonlandırıldığı aktarıldı.
Paula Amato, teknolojinin yaygın olarak kullanılabilir hale gelmesinin en az 10 yıl süreceğini tahmin ediyor. Araştırmacıya göre projenin önündeki en büyük engel: doğru sayı ve tamamlayıcı kromozomlara sahip, genetik olarak normal yumurtalar elde etmek.
Birleşik Krallık Southampton Üniversitesi'nden araştırmacı Ying Cheong, "heyecan verici" olarak nitelendirdiği gelişmeyi memnuniyet ile karşıladığını belirtti.
Cheong, "Bilim insanları ilk kez, normal vücut hücrelerinden alınan DNA'nın bir yumurtaya yerleştirilip aktive edilerek kromozomlarının yarıya indirilebileceğini ve böylece normalde yumurta ve sperm oluşturulmasında izlenen özel adımların taklit edilebileceğini gösterdi" değerlendirmesinde bulundu.