Kategoriler
UYGULAMALAR
İstanbul
Bilim insanlarının yapay zeka aracılığıyla sıfırdan bulaşıcı virüsler üretmesi, bilim kurgu senaryolarını andıran gelişmelerden biri haline geldi. Kaliforniya'daki Stanford Üniversitesi'nde görev yapan araştırmacılar, "Evo" adlı özel bir yapay zeka modelini kullanarak yepyeni genom dizileri tasarladı.
Elde edilen sonuçlar, bakterileri hedef alıp öldürebilen virüslerin tasarlanabileceğini ortaya koydu. Stanford ekibinin geliştirdiği Evo, baştan genom tasarlayabilen bir model olarak tanımlanıyor. ChatGPT'nin makaleler, kitaplar ve konuşma kayıtlarıyla eğitilmesine benzer şekilde Evo da milyonlarca bakteriyofaj genomu üzerinde eğitildi.
Araştırma kapsamında binlerce yapay zeka üretimli dizi değerlendirildi ve bunların arasından 302 genomun kullanılabilir olduğu saptandı. Bu dizilerden 16'sı, insanlarda hastalık yapabilen Escherichia coli (E. coli) bakterisinin belirli türlerini hedef alıp yok etmeyi başardı.
Çalışmanın ortak yazarı ve Stanford Üniversitesi'nde biyomühendis olan Samuel King, "Bu yöntem terapötik amaçlar için potansiyel olarak çok yararlı olabileceğini gösterdiğinden, bizim için gerçekten heyecan verici ve oldukça şaşırtıcı bir sonuçtu" dedi.
Stanford Üniversitesi'nde hesaplamalı biyoloji profesörü olan Brian Hie, çalışmanın "yapay zeka tarafından üretilmiş yaşam" fikrine kapı aralayabileceğini dile getirdi. Ancak bu düşünce, beraberinde etik ve güvenlik tartışmalarını da getirdi.
YZ virüsleri "bakteriyofajlar" olduğundan, yani sadece bakterileri enfekte edip insanları enfekte etmediklerinden, bazı uzmanlar bu teknolojinin yeni bir pandemiye yol açabileceğinden veya felaket getirecek yeni bir biyolojik silah ortaya çıkarabileceğinden korkuyor.
Bilgisayar bilimcisi ve Microsoft'un bilimsel direktörü Eric Horvitz, yapay zekanın biyolojiyi manipüle etmek için kötüye kullanılabileceği konusunda uyarıda bulundu. "YZ destekli protein tasarımı, şu anda teknolojinin en heyecan verici ve hızlı gelişen alanlarından biri. Ancak bu hız, potansiyel kötü niyetli kullanımlar konusunda endişeleri de beraberinde getiriyor" dedi.
Georgia Teknoloji Enstitüsü'nde bilgisayar bilimi ve biyoloji araştırmacısı olan Jonathan Feldman, Washing Post'taki yazısında, "Riskleri güzelleştirmek mümkün değil. Yapay zekanın çalışan bir virüs oluşturabileceği bir dünyaya hazır değiliz" ifadelerini kullandı.