Harvard Üniversitesi tarafından yürütülen yeni bir araştırma, insan hayatında yaşanan "tek bir stresli olayın" bile tekrarlayan saç dökülmesi sorununa yol açabileceğini gözler önüne serdi.
Araştırmacılar, stresli bir olay sırasında saç kökleri öldüğünde, vücudun bağışıklık sisteminin gelecekteki benzer durumlarda daha fazla saç köküne saldırmak üzere kodlandığını tespit etti.
The Independent'in haberine göre, stresin sağlık ve bağışıklık sistemi işleyişi üzerindeki olumsuz etkileri uzun zamandır biliniyor. Ancak tek bir stresli deneyimin farklı dokulara tam olarak nasıl zarar verdiği konusu şimdiye kadar gizemini koruyordu. Özellikle akut stres döneminin kalıcı etkiler bırakıp bırakmadığı bilinmezken, yapılan yeni çalışma mekanizmayı aydınlatmış durumda.
Bilim insanları, fareler üzerinde gerçekleştirilen deneylerde, stresin saç dökülmesini tetiklediğini ve bağışıklık sisteminin T hücrelerini hızla harekete geçirerek sorunu kronik hale getirdiğini ifade ediyor.
Araştırmada, şiddetli akut stresin, artan kalp atışı ve kas gücünden sorumlu olan "savaş ya da kaç" tepkisini yöneten sempatik sinir sistemini aşırı derecede uyardığı kaydedildi. Bu, bağışıklık sistemindeki CD8+ T hücrelerini aktive ederek saç köklerine saldırılmasına neden oluyor.
İlk stres faktörü ortadan kalksa ve sakinleşme sağlansa bile, T hücreleri sonraki iltihaplanma durumlarında tekrar devreye girerek saç dökülmesini tetiklemeye devam ediyor.
Cell dergisinde yayımlanan çalışmada araştırmacılar, "Bulgularımız, tek bir akut stres olayının anında hasara neden olduğunu ve nadir görülen otoreaktif CD8+ T hücrelerini etkinleştirerek dokuyu gelecekteki bağışıklık saldırılarına hazırladığını gösteriyor" ifadelerini kullandı.
Bilim insanları, gelişen bağışıklık tepkisinin, vücudun metabolik açıdan maliyetli ancak yenilenebilir hücreleri (saç gibi) feda ederek hayati öneme sahip kök hücreleri koruma yöntemi olabileceğini düşünüyor. Tehdit altındayken bazı saç köklerinin feda edilmesi, tehlike geçtikten sonra dokuyu yeniden oluşturacak kök hücrelerin korunmasını sağlıyor olabilir.
Araştırmacılar söz konusu durumu, "kritik stres tepkileri için sınırlı kaynakları korumaya yönelik stratejik bir uzlaşma" olarak nitelendiriyor.
Elde edilen sonuçların, halk arasında "saç kıran" olarak bilinen alopesi areata hastalığının başlangıcını ve stresle olan sıkı ilişkisini açıklamaya yardımcı olacağı belirtiliyor. Ayrıca bu mekanizmanın anlaşılması, multipl skleroz (MS), tip 1 diyabet ve lupus gibi karmaşık nedenlere sahip hastalıkların sebeplerinin daha iyi kavranmasını sağlayabilir.
Bilim dünyası, insan dokularında strese bağlı saç dökülmesi üzerine yapılacak daha fazla araştırmanın, hastalıkların ardındaki karmaşık nedenleri çözmeye yardımcı olacağını umuyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
16:37
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ