Trilyon dolarlık tezgah

GİRİŞ:
2025-04-29
saat ikonu 11:29
|
GÜNCELLEME:
2025-04-29
saat ikonu 11:29

Dolandırıcılık insanlık tarihi kadar eski olabilir ama hiç bir zaman şimdiki kadar yaygınlaşmamıştı.

Teknoloji ve yapay zeka teknolojileri geliştikçe sadece insanlığın faydasına olan yenilikler de artış olmuyor, kötülükler de bir virüs gibi tüm dünyaya kolayca yayılıyor.

Belli bölgelere özgü dolandırıcılık yöntemlerinin, kopyala yapıştır yöntemiyle suç örgülleri tarafından ya da tamamen bireysel olarak dünyanın dört bir yanına taşındığını görüyoruz.

Dolayısıyla dolandırıcıların ağına düşen mağdurların sayısı da onbinlerden, yüzbinlere belki de milyonlara ulaşıyor.

Eskiden tamamen yalan ve kandırma, vaadedilen sözlerin yerine getirilmemesi gibi basit yöntemleri kullanan dolandırıcılar, şimdi akla hayale gelmeyen yöntemler kullanıyorlar.

Yeni bir kripto çıktı bu fırsatı kaçırma diyenler, Trump coin ya da Arjantin devlet başkanının şaka coini le milyarlarca doları buhar olanlar, yatırım fırsatları diye kandırılanlar, bu arsa şu kadar ayda, yılda bu kadar katlanacak diyenler, insanların merhamet duygularını istismar edenler vb…

Boyut atlayan bu kötü ve vicdansız insanlar, e-dolandırıcılık kavramını da hayatımıza sokmuş oldular.

Kredi kartı bilgilerini çalma, kimlik bilgileri hırsızlığı, sosyal medya platformlarından yapılan reklamlar derken deepfake teknolojisi ve yapay zeka alanında her gün ortaya çıkan yeni özellikler dolandırıcıların işini daha da kolaylaştırıyor.

Yakın zamana kadar sesler kopyalanırken, şimdi görüntüler dahi dijital ortamda birebir oluşturuluyor, kopyalanan ses tonları ve özellikleri ağız hareketleriyle senkronize hale getirilebiliyor ve gerçekle yalanı ayırt etmek artık neredeyse imkansız hale geliyor.

Durumun vahametinin farkına varan bazı devletler yeni önlemler almanın peşinde. Japonya’da artık 65 yaş üstü kişiler, ATM önünde işlem yaparken telefonla konuşamayacaklar.

Bu yeni kural size Türkiye’deki en yaygın dolandırıcılık yöntemini de hatırlatmıştır. İnsanların hayatları boyunca biriktirdikleri bir miktar parayı telefon dolandırıcıları önce kişisel bilgileri verip, devlet görevlisi ya da banka görevlisi olduğuna dair güven sağlayarak, kimi zaman da çeşitli suçlamalarla korkutarak, en çok da yaşlı vatadaşlarımızın paralarına, tarlalarına, evlerine çöküyorlar.

Aslında, Japonya’daki bu kural Türkiye’ye de getirilebilir.

Ya da artık sonderece uyanık olması gereken vatandaşlarımız da ve bu konuyla ilgili devletin yetkili mercileri de, dolandırılar nasıl teknoloji ve yapay zekadan faydalanıyorlarsa aynı şekilde faydalanmalılar.

Yapay zekadan olası tüm dolandırıcılık yöntemlerinden korunmak için bireysel ve devlet olarak hangi önlemlerin alınabileceğine dair öneriler alınabilir. Dikkat edilmesi gerekenlere sıkı sıkı uyulabilir.

ABD’de de bu konu yoğun olarak gündemde son günlerde. Her gün saat 17.00’de hazırlayıp sunduğum “Dünyada Bugün” isimli programda oradan bir habere yer vermiştim geçen hafta.

ABD’de de en çok yaşlılar hedefte. Ama yalnız insanların, duygusal olarak istismara açık olan kadınların da, en çok dolandırıcıların tuzağına düştüğünü istatistiklerden anlıyoruz.

En büyük istatistik ise sadece 2024 yılında küresel dolandırılığın 870 milyar dolara ulaşması, belki de bu sene 1 trilyon doları bulacak olmasıdır.