Tropik manzaranın sembol meyvesi ananas, tatlı‐ekşi aroması ve sulu dilimleriyle yaşadığımız coğrafyadan binlerce kilometre öteden sofralarımıza geldiğini hissettirir. Yine de küresel ticaret zinciri sayesinde palmiye yaprağına benzeyen tacıyla dilim dilim pazara inen bu meyvenin, Türkiye’de bile sınırlı da olsa yetiştirildiğini duymak şaşırtıcı olabilir. Ananas nerede yetişir sorusunun yanıtı, ekvator etrafında dairesel bir “altın kuşak” çizer: Kosta Rika, Filipinler, Brezilya ve Tayland başlıca üreticiler listesinin zirvesinde.
Ananas yetiştiriciliğinde iklim kadar yıllık bakım döngüsü de verimi belirler. Tropik kuşakta mevsimler net çizgilerle ayrılmadığı için ananas hangi mevsimde yetişir sorusu, ‘yıl boyu’ biçiminde cevaba kavuşur; ancak optimum meyve kalibresi için çiçeklenme dönemi yağışlı, meyve doldurma dönemi ise güneşli geçmeli. Genellikle 18 ayı bulan ilk meyve döngüsü, sürgünlerden alınan “sucker” fidanlarla ikinci yıl 14 aya, üçüncü yıl 12 aya kadar kısalır. Bu sayede endüstriyel plantasyonlarda yılda üç farklı parti meyve hasat edilerek kesintisiz ihracat zinciri kurulur.
Dünya üretiminin üçte birini tek başına karşılayan Kosta Rika, volkanik tüf toprakları ve 1 500 mm’yi aşan yağışı sayesinde altın renkli ‘MD‐2’ çeşidinin küresel mahzenine dönüşmüştür. Filipinler ise taze ve konserve pazarını ayıran çok katlı plantasyon modeliyle ihracatta önemli oyuncudur. Brezilya’da kuzey eyaletlerinin yarı kurak bölgelerinde damlama sulama ile yetiştirilen ananas, ülkenin iç pazar talebini çekerken, Tayland nemli muson ikliminde bahçe altında gölgeli arazi kullanımıyla yıl boyu meyve verir.
Ekvator kuşağında çiçeklenme tetikleyici “etilen spreyi” ile döngü planlandığı için hasat yılın her ayında programlanabilir. Ancak doğal takvim, yağışlı sezonu çiçeklenmeye, güneşli sezonu meyve şekerlenmesine bırakır. Kosta Rika’da mart–nisan ve eylül–ekim ana hasat dönemleri; Filipinler’de haziran ve kasım; Tayland’da ocak ve temmuz çift döngü sistemi öne çıkar. Bu sayede küresel market raflarında taze ananas stok açığı oluşmaz.
1.Fide Seçimi: Taç (crown) veya sucker (yan sürgün) fideler; kök öncesi fungisit banyosu ile hastalık koruması.
2.Dikim Sıklığı: Tek sıra 60 × 30 cm veya çift sıra 90 × 40 × 30 cm üçgen; hektara 55 000 fide.
3.Toprak İsteği: Hafif asit pH 4,5–5,5; drajmanlı, organik madde zengin volkanik toprak.
4.Sulama: Yağışı yetersiz bölgede haftada 20 mm damlama; su stresi çiçek budamasını geciktirir.
5.Gübreleme: Her dekara yıllık 12 kg azot, 6 kg potasyum, 2 kg magnezyum; mikro element olarak çinko ve mangan yaprak spreyi.
6.Çiçeklenme İndüksiyonu: 8–10 yapraklı dönemde etilen veya karpit tekniği ile eş zamanlı çiçek tetiklemesi.
7.Hasat: Çiçeklenmeden 5–6 ay sonra taç pulları açıldığında ve kabuk rengi sarıya döndüğünde.
Tropik kökenli olmasına karşın Akdeniz kuşağında sınırlı seracılık denemeleri mevcuttur. Antalya–Alanya ve Mersin–Tarsus mikroklimasında plastik tünel altında sıcaklık +15 °C altına düşmediğinde ananas bitkisi meyve verebilmiştir. Ancak ticari hacme ulaşmak için yıllık enerji maliyeti ve fide fiyatı henüz rekabetçi değildir. Yine de butik turistik tesislerde yerli ananas “tatlı ve aromatik” profiliyle övgü toplamaktadır.
Hasat edilen meyve 7–13 °C’de %90 nemli soğuk depoda altı haftaya kadar tazeliğini korur. Ev ortamında oda sıcaklığında hızlı olgunlaşır; sarı kabuklu meyve iki günde tüketilmelidir. Dilimlenen ananas hava almayan kapta buzdolabında üç gün tazeliğini kaybetmez; üzerine birkaç damla limon suyu serpmek renk kararmasını geciktirir.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:00
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ