2025 yılı BM Genel Kurulu yaşanan gelişmeler nedeni ile uzun yıllar etkisi olacak bir diplomatik gerçeklik olarak karşımızda. Notlarımız çok… Gazze’de çocukların katili Netanyahu’ya karşı genel kurulda gerçekleşen protesto aslında bir ‘’insanlık ablukası’’ Siyanist çetelerin Gazze’de uyguladığı vahşet ablukasına karşın…
Erdoğan’ın Fikir Öncülüğü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın fikir öncülüğünü yaptığı ve ABD Başkanı Trump’la ortak başkanlık ettikleri BM Genel Kurulu marjında Gazze konulu toplantıda bir ilk oldu. Zirve sonrası yayımlanan ortak bildiride; liderler, savaşı sona erdirme ve acil ateşkes ihtiyacını vurguladı. "Filistinlilerin zorla yerinden edilmesini reddediyoruz" denildi.
MHP Lideri açıklamalarıyla Türkiye'nin NATO merkezli dış politikasına yeni bir alternatif önerdi. Bahçeli, "Dünyaya meydan okuyan ABD-İsrail şer koalisyonuna karşı akla, diplomasiye, siyasetin ruhuna, coğrafi şartlara ve yeni yüzyılın stratejik ortamına en uygun seçenek 'TRÇ' ittifakının inşa ve ihya edilmesidir" dedi ve ekledi:"TRÇ ittifakının da Türkiye, Rusya ve Çin'den müteşekkil olması arzu ve önerimizdir." Dedi.
Gelin bu açıklamanın dayanağına bakalım:
Şangay İşbirliği Örgütü 'nün 1 Eylül'deki toplantısına, 20'den fazla Devlet Başkanı katıldı. Trump'ın Beyaz Saray’da karşısına talebe gibi dizilmiş Devlet Başkanları değil, karşılıklı saygı-yarar ve eşit ilişkiler temelinde yükselen yeni dünyanın büyük güçlerinin fotoğrafı vardı. Yayınladıkları deklarasyonda ABD-İsrail tehditlerine net bir tavır vardı. Yakın zamanda da Filistin'in bütün direniş güçleri Pekin'de buluşmuştu Küresel GSYİH'nin yaklaşık dörtte biri oradaydı. Sadece BRICS'te dünya nüfusunun yüzde 44'ü, yüz ölçümünün yüzde 41’i yer alıyor. Bu ülkelerin savunma teknolojisi, uçakları, teçhizatları, köhneyen ABD uçaklarıyla kıyas bile edilmiyor. İran-Rusya-Çin birlikte aktif deniz tatbikatları yapıyor Çin, 25 yıllık süre boyunca İran’a 400 milyar dolar yatırım yapmayı taahhüt etti. İran‑Çin yıllık petrol dışı ticaret hacmi yaklaşık 34,1 milyar dolar. Rusya-Çin ise 240 milyar doların üzerinde. Çin-Rusya "Sınırsız Ortaklık" anlaşması imzaladı. Örnekler çoğaltılabilir. Şimdi yeni bir dünya mevcut dünya içinde kuruluyor. Uygarlık yeniden Asya’dan yükseliyor. Mevcut sistemin daha ölmediği ve yeninin de daha doğmadığı söylense de doğum sancıları başladı. Bahçeli Türk medeniyet tarihinin referanslarını hatırlatarak çok kutuplu dünya düzeninde Türkiye’nin dengeleyici kutup yıldızı olmasını önerdi.
Türk heyetinin New York ve Washington programın takip eden gazeteci Murat Yancı önemli notlar paylaştı yayınlarında. BM Genel kurulunda bulunan Yancı Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM kürsüsünde açlıktan bir deri bir kemik kalmış bir çocuğun fotoğrafı ve Gazze'de yardım sırasında boş tencerelerle bekleyen kadınların fotoğraflarını gösterdiği, “Çocukların açlıktan, ilaçsızlıktan öldüğü bir dünyada huzur olur mu?" diye sorduğu anda BM görevlilerinin şaşkınlıklarını anlattı. BM çalışanları bile bu fotoğraflar gerçek mi diye sorguladığı bir dünyadayız…
Murat Yancı F-35 konusunda söylenenlerin ötesinde Türkiye’nin bu ortaklıktan kazandığı üretim yeteğini hatırlattı.1996 Projenin ABD'de başlayan ve Türkiye’nin 2002 tarihinde Savunma Sanayii İcra Komitesi (SSİK) kararına istinaden yedinci uluslararası partner olarak katıldığı F-35 proje dokuz ortaklı iken 2019’da ABD tarafından çıkartıldık. Ama bu 17 yılda F-35 parçaları için ürettiklerimiz şu şekilde:
ALP Havacılık, F-35 projesine 2004 yılından beri destek verdi.
Bu kapsamda F-35 uçak gövdesi yapısal parçaları ve asambleleri, iniş takımı bileşenleri ve motor için F135 motoru titanyum entegre kanat rotorlarını üretti.
ASELSAN F-35 Elektro Optik Hedef Sisteminin parçası olan gelişmiş optik bileşenler için üretim yaklaşımları geliştiriyor ve Northrop Grupmann ile birlikte F-35 CNI Aviyonik Elektronik Arabirim Kontrol Cihazı üzerinde çalıştı.
AYESAŞ, F-35’in iki temel bileşeni olan füze uzaktan kumanda arabirimi ve panoramik kabin ekranının elektronik kartlarının tek tedarikçisi konumunda idi.
AYESAŞ, projeye yazılım tedarik eden tek Türk firma durumunda idi
Hollanda merkezli Fokker Elmo firması ise F-35 Elektrik Kabloları ve Ara Bağlantı Sistemi’nin (EWIS) yüzde 40’ını üretti.Ayrıca kablo sistemleriyle TUSAŞ’ı destekleyecek olan Fokker Elmo, İzmir’deki tesislerinde F135 motoru için EWIS geliştirdi.
HAVELSAN, 2005 yılından beri projeye katkı sağladı.
Türk F-35 Entegre Pilot ve Bakım Eğitim Merkezi (ITC) ve Türkiye’deki ilgili eğitim sistemlerinin geliştirilmesi için öncü bir rol üstlendi.
HAVELSAN bu kapsamda, Lockeed Martin firması tarafından belirlenen kriterler doğrultusunda Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı için gerekli tesisleri hazırladı.
KALE Havacılık, TUSAŞ ile birlikte F-35 uçak gövdesi yapısal parçalarını ve düzeneklerini üretti.
Üç uçak tipinin (F-35/A, F-35/B, F-35/C) de iniş takımı kilit asambleleri için tek tedarikçi olan Heroux Devtek’i destekleyen Kale Havacılık, motor donanımlarının üretimi amacıyla İzmir’de Pratt & Whitney ile bir ortak girişim oluşturdu.
MIKES, 2004 yılından beri programın içerisinde.
British Aerospace Engineering ve Northrop Grumman için F-35 uçak bileşenleri ve asambleleri sağlıyor.
ROKETSAN ve TUBITAK-SAGE, 5’inci nesil savaş uçağı F-35’te dahili olarak kullanılacak hassas güdümlü Stand-off Füzesi’nin (SOM) geliştirme, entegrasyon ve üretim kısmını yürüttü.
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) ise 2008 yılından beri F-35 Programının içerisinde bulundu ve Northrup Grumman ile birlikte uçak orta gövdesi üretim ve montajı, kompozit dış kaplama ve silah bölmesi kapakları ile fiber kompozit hava girişi kanallarının üretimini yürüttü. Havadan Yere Pilonlar ve adaptörler dahil F-35’in Alternatif Görev Ekipmanlarının (AME) yaklaşık %50’sini de üretti.
Peki tüm savunma sanayi yeteneklerimiz ne oldu Murat Yancı KAAN projesinin hızlanmasına etken oldular.Yine S-400 alan Türkiye Rus sistemide olsa bizde olmayan bir teknolojiyi inceleme imkanı buldu. Bu da Çelik Kubbe için referans olduğu akıllara geliyor.
Trump ve Erdoğan, Beyaz Saray'da F-16 ve F-35'lerin satışını da görüştü. Türkiye'nin hava kuvvetleri için önemli olan bu iki uçakla ilgili süreç devam ediyor. Dışişleri bakanı Hakan Fidan ABD'nin uyguladığı yaptırımlar nedeniyle Türkiye'nin ilk yerli 5. nesil savaş uçağı KAAN'ın motorlarının sağlanamadığını, motorlar için ABD Kongresi'nin onayının beklendiğini söyledi. Türkiye’de KAAN İçin yerli motor TF35000 Üzerinde TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI), özgün motoru geliştirmek için yoğun mesaisini sürdürüyor. Ama KAAN için yurt dışından motor alımı gerekli. Fidan ABD iler sorun çözülmezse alternatiflerin masada olduğunu açıkladı.