Mesele Ekonomi mi Psikoloji mi?

GİRİŞ:
2025-11-09
saat ikonu 09:00
|
GÜNCELLEME:
2025-11-09
saat ikonu 09:00

Sene 1992. ABD’nin 42. Başkanı Bill Clinton’un zafer kazandığı kampanyanın sloganı çok ilginçti.
Hayatın gidişatı nasıl olursa olsun insanların siyaset hakkındaki kararlarında asıl mesele oluyor.
Bu nedenle her ne kadar rasyonel kurallardan oluşsa da ekonomiyi psikolojiden ayrı düşünemeyiz. Çünkü ekonomiye yön veren aynı zamanda beklentiler. Görüyorsunuz işte, enflasyon ile ilgili ne kadar para politikası aracı varsa uygulanıyor. Yine de psikolojik faktörlerden dolayı “katılık” sürüyor.

Ve işte Clinton’a ABD Başkanlığını getirdi diyebileceğimiz o slogan:

“It’s the economy, stupid!” yani “Mesele ekonomi, aptal!”

Üzgünüm bu kelimeyi kullanmak istemezdim fakat ifade aynen bu şekilde. Hem de bu benzetme Bill Clinton’ın kendisi için kullanıyor! 1992 seçimleri öncesi ABD’de güven oyu %90’lara kadar yükselen Baba Bush’un ummadığı bir şey oluyor. 1. Körfez Savaşı Amerikan ekonomisini durgunluğa götürüyor. İşte bu durumu farkeden Clinton’un kampanya yöneticisi James Carville bu slogan ile Clinton’ı parlatıyor. Ve seçim kampanyası boyunca sadece ekonomi konuşması isteniyor.

Ekonomi üzerinde etkili olan psikolojiyi doğru yönetenler kazanıyor. Tıpkı New York’un sürpriz Belediye Başkanı Zohran Mamdani gibi. Amerikan statükosunu alt üst eden her türlü vasfa sahip 34 yaşındaki Mamdani, Afrika (Uganda) doğumlu, Müslüman, sosyalist ilk belediye başkanı. Üstelik Başkan Trump’ın taş koymasına ve büyük kapitaller tarafından engellenmesine rağmen yüzde 50’nin üzerinde oy aldı. Yani ilk kez ABD’de “Engels” bir siyasetçiye engel olmadı!

Bundan bir yıl önce kendisine hiç şans verilmeyen Mamdani, istikrarla ilerledi. Özellikle dar gelirli gruplara seslendi. “Gayrimenkul fiyatlarında yüksek artışlar yapanlarla mücadele” en önemli vaatlerinden biri. ABD’nin en büyük ve en gözde şehri New York’un renkli ruhunu iyi okudu. Toplumun her kesimini kucakladı. Hayat iyi ki böyle sürprizlerle dolu. 2008 yılında da Hillary Clinton karşısında hiç şans verilmeyen Barack Hüseyin Obama Demokratların adayı oldu ve Başkan seçildi. Her ne kadar başkanlık sürecinde tartışmalı kararlara imza atsa da ilginç bir profildi. Dilerim Mamdani Demokratları mahcup etmez…

Bu arada, Trump’a meydan okuyan konuşması da hala gündemde. New York’lu Trump ile göçmen Mamdani’nin yıldızı barışmayacak gibi görünüyor. Yine ilginç günler kapıda. Mamdani’nin Gazze desteği ve ABD’yi İsrail’in suç ortağı ilan etmesi büyük bir umut. Siyasetçilerin artık halkın baskısına dayanamayacaklarını düşünüyorum. Mamdani önemli bir örnek. Afrika doğumlu olmasa yolu ABD Başkanlığı’na kadar gidebilirdi belki de…

Son günlerin en popüler ismi olan Zohran Mamdani ile “Vira Bismillah” diyerek sizlere merhaba diyorum...
Evet bir kişi gelip her şeyin gidişatını değiştiremez fakat bu gelişme gösterdi ki “Liderlik” fenomeni günümüzde de hala önemini koruyor. Çünkü lider, takip edilir, yönlendirir, ilham verir. Dinamizmi ve umudu canlı tutar…

Sizin lideriniz kim?